കല്യാണം, മരണം, ജനനം - ഗ്രാമവാസികളുടെ മുഖ്യ കലാപരിപാടികളില്‍ പെടുന്നു.
ഒരു പക്ഷെ ബന്ധങ്ങള്‍ തന്നെ നിലനിര്‍ത്തിക്കൊണ്ടുപോകുന്നതു ഇവയോട്‌ അനുബന്ധിച്ചുള്ള ചില ആചാരങ്ങളാണു.സാവിത്രി ചെറിയമ്മയുടെ ഏടത്തിയുടെ മകളുടെ കല്യാണ നിശ്ചയമാണു വരുന്നത്‌.
"നല്ല കുട്ടിയാണടീ, അവള്‍ടെ ഭാഗ്യമാണ്‌". ചെറിയമ്മ തുടര്‍ന്നു. "കമ്പ്യൂട്ടറിന്റെ എന്തോ വല്യ ജോലിയാണെ. ശരിക്കു തിരുവന്തോരത്താണു വീട്ത്രെ. അച്ചനു ജോലി ഇവിടെയായതുകൊണ്ടു, പാലക്കാട്‌ വീട്‌ വച്ചതാണ്‌. "
"തെക്കരാവുമ്പോള്‍ സ്ത്രീധനം വേണ്ടിവരില്ലെ, ചെറിയമ്മെ?"
എയ്‌.പ്രെമ വിവാഹമല്ലെ, കുട്ടീ? ചെക്കനു അവളെ അവളുടെ കൂട്ടുക്കാരിയുടെ കല്യാണത്തിന്നു കണ്ടപ്പൊല്‍ പിടിച്ചതാണത്രെ. ആ കുട്ടി വഴിയാണു അന്വെഷണം വന്നതു.
അതൊന്നും ഉണ്ടാവാതിരിക്കട്ടെ, ല്ലെ, ചെറിയമ്മെ..
കുട്ടിക്കു എല്ലാറ്റിന്നും സംശയമാ.
അടുത്ത ബന്ധുക്കളാവുമ്പോല്‍, നിശ്ചയത്തിനും പോണം, അതിനു മുമ്പെ അതു അന്വെഷിക്കാനും പോണം.ചെറിയമ്മയുടെ കൂടെ ഞാനും.ഒരു സ്വല്‍പം വിവരമുള്ളവര്‍ക്കു ഒരു തികഞ്ഞ ബോറന്‍ ഏര്‍പാടാണു അന്വെഷണമെന്ന ചടങ്ങ്‌.പക്ഷെ നിശ്ചയം ഒഴുവാക്കിയാലും, അന്വെഷണം ഒഴുവ്വാക്കിയാല്‍, അതു മോശമാവും. ബന്ധുത്വത്തിനു ഒരു ക്ഷീണവും.എന്നാല്‍ അതിന്റെ നല്ല വശവുമുണ്ട്‌,തിരക്കുകള്‍ക്കിടയില്‍ പഴയെ ഓര്‍മകള്‍ പുതുക്കാനും, വിശേഷങ്ങല്‍ കൈമാറാനും ഗ്രാമവാസികള്‍ക്കൊരു വേദിയാണ്‌ ഈ സന്ദര്‍ഭങ്ങള്‍.
പെണ്ണിനു ഉടുക്കാനുള്ള സാരി, പണ്ടം, ഇട്ടു കൊടുക്കാനുള്ള മോതിരവും. ഇതിനു സാക്ഷ്യം വഹിക്കാന്‍ വീഡിയോ കണ്ണുകളും.
"ഒരു സെറ്റു മാലകളും താലിയും കൂടിയായാല്‍ കല്യാണം കൂടി കഴിക്കാമായിരുന്നു, അല്ലെ?"
എന്തൊ എന്റെ നിശ്‌കളങ്കമായ ചോദ്യത്തിന്നു മറുപടി ഒന്നും ഉണ്ടായില്ല എന്നു മാത്രമല്ല, ചെറിയമ്മ, കണ്ണു ഉരുട്ടുകയും ചെയ്തു.
നിശ്ചയം ഒരു കുട്ടികല്യാണം തന്നെ.നിശ്ചയത്തിന്നു 100 പേര്‍ വരുമത്രെ. പണ്ടു കല്യാണതിനു പോലും 50 പേരെ വരുമായിരുന്നു. മക്കളുടെ എണ്ണം കുറഞ്ഞപ്പൊള്‍ മാതാപിതാക്കള്‍ അവരുടെ വിവാഹങ്ങല്‍ ദേശിയോത്സവങ്ങളാക്കി മാറ്റിയതിനു അവരെ കുറ്റം പറയാനൊക്കുമൊ?
അമ്മാമ അമ്മായി, പെങ്ങള്‍, ഭര്‍ത്താവു, അവരുടെ ബന്ധുക്കള്‍, പ്രമുഖരായ നാട്ടുക്കാര്‍..വന്ന പാര്‍റ്റിയില്‍,സ്ഥാനം, അമ്മാമനാണെന്നു കേട്ടു, എന്നാല്‍ പ്രസ്ഥാനം നയിച്ചതു അമ്മായി തന്നെ. ഒരു കടും പച്ച സാരി, രണ്ട്‌ വരി മണിമാല, കൈ നിറച്ചു വളകള്‍മുറുക്കാന്‍ തട്ടില്‍, കുറെ ആപ്പിളും, ഓറഞ്ജും , തെങ്ങയും, പിന്നെ ഒരു കവറും. മുറുക്കാന്‍ പണമായിരിക്കുമെന്നാണു ഞാന്‍ വിചാരിചതു, പക്ഷെ തെറ്റി പോയി. കല്യാണ നിശ്ചയ കരാറാണത്രെ.അങ്ങനത്തെ ഒന്നു ഇപ്പൊറത്തുമുണ്ടായിരുന്നു. അതു ഇരു പാര്‍ടികളിലെയും അമ്മമന്മാരും വായിച്ചു, ഒപ്പിട്ടു കൈമാറി. തികചും പ്രൊഫെഷനലിസത്തിലേക്കു നാട്ടിന്‍പുറത്തെ പ്രോഗ്രെസ്സ്‌ കണ്ടു ഞാന്‍ ശരിക്കും 'ഇം പ്രെ സ്സ്ട്‌" . ഒരു 1001 രൂപ അവര്‍ വെറ്റിലയില്‍ വെച്ചിട്ടു തരികയും ചെയ്തു.
“നല്ല കൂട്ടരാണു. ബട പാര്‍ട്ടി..ആ വന്ന പെണ്ണുങ്ങളുടെ കാതിലും കൈയ്യിലും, കഴുത്തിലും എത്ര പണ്ടങ്ങളാ.. സുമകുട്ടിയുടെ ഭാഗ്യം.. അമ്മായി ഇടക്കു തഞ്ചം കിട്ടിയപ്പോള്‍ അഭിമാനത്തോടെ പറഞ്ഞു.“
ചടങ്ങ്‌ കഴിഞ്ഞു ഊണ്‌, പിന്നെ മുറുക്കല്‍.പിന്നെ തുടങ്ങിയില്ലെ 'പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ‘ ഏകാങ്കം. അപ്പോള്‍ പിന്നെ കാര്യങ്ങല്‍ തീരുമാനത്തിലായി. രമേശനു, നല്ല നല്ല ആലോചനകള്‍ വന്നതാണെ... പക്ഷെ അവനു ഇതു മതി എന്നു... നിങ്ങടെ കൊച്ചിന്റെ ഭാഗ്യമാണെന്നു കരുതിക്കോളു...നാലു പുറം നോക്കിയിട്ടു അവര്‍ അടക്കം പറയുന്നപോലെ ഉറക്കെ തുടര്‍ന്നു. നിങ്ങല്‍ക്കറിയൊ, അവന്റെ പെങ്ങളുടെ കല്യാണത്തിനു 50 പവന്‍ സ്വര്‍ണമാണു അവന്‍ കൊടുത്തതു..അച്ചന്നില്ലാത്ത കുറവൊന്നും അവന്‍ വരുത്തിയില്ല. ഇത്ര ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള പയ്യനെ ഇക്കാലത്തു കാണാന്‍ കിട്ടൊ, അല്ലെ?
എനിക്കാ സംസാരത്തില്‍ സംതിങ്‌ മണക്കുന്നമ്മാതിരി തോന്നിയെങ്കിലും, ചുറ്റുമ്മുള്ളവരുടെ മുഖത്തു ചെക്കനോടുള്ള ആരാധന. അതുകൊണ്ട്‌ മൗനം എനിക്കു ഭൂഷണം എന്നു കരുതി വാ തുറന്നില്ല.
പോയി വന്നപ്പോള്‍ ചെറിയമ്മയുടെ മുഖത്തു നിറഞ്ഞ സന്തൊഷം. വൃശ്ചികത്തിലാ കല്യാണം. പട്ടാമ്പി ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍..ഇനി എന്തൊക്കെ ഒരുക്കണം... ചെറിയമ്മക്കു ആകെ ഉത്സാഹം രാത്രി കോസറി വിരിചു കിടന്നപ്പോള്‍ ചെറിയമ്മയുടെ അടക്കാനാവാത്ത സന്തോഷം വിശെഷങ്ങളായി പുറത്തു വന്നു.
അല്ല ചെറിയമ്മേ,ആ സ്ത്രീ അങ്ങനെ എന്തിനാണു പറഞ്ഞതു...
എന്ത്‌?
50 പവന്റെ കാര്യം..പെങ്ങള്‍ക്കു കൊടുത്തതെ..?
അവര്‍ ഓരോന്നു പറഞ്ഞപ്പോള്‍ പറഞ്ഞതാണ്‌, അല്ലാതെ എന്തു?
സുമ്മക്കും അങ്ങിനെ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടാവും എന്നാണു എനിക്കു തോന്നുന്നതട്ടൊ
എന്ത്‌?
50 പവന്‍..
അവര്‍ ഓരോന്നു പറഞ്ഞപ്പോള്‍ പറഞ്ഞതാണന്നെ, അല്ലാതെ കുട്ടി വിചാരിക്കുന്നതു പോലെയൊന്നുമല്ല. അലെങ്കിലും നിനക്കു എല്ലാരെയും സംശയമാ..
ഞാന്‍ പിന്നെ ഒന്നും പറഞ്ഞില്ല.
കര്‍ക്കിടകം കഴിഞ്ഞു, പിന്നെ ചിങ്ങം, തുലാം, കന്നി, വൃശ്ചികം ആവാറായി.
“അല്ല ചെറിയമ്മെ, എന്തായി സുമയുടെ കല്യാണം.“
“അതു പിന്നെ, അതു വേണ്ടെന്നു വച്ചു.നമ്മക്കു ശരിയാവില്ല..“
“അതെയൊ? എന്തേ?“
കുട്ടി പറഞ്ഞപോലെ അവര്‍ക്കു വേറെ ഉദ്ദെശമുണ്ടായിരുന്നു.
വേറെ ഉദ്ദേശമൊ?
“ങാ, അന്നു പറഞ്ഞില്ലെ, അതു തന്നെ...“
“എന്ത്‌?“
50 പവന്‍...
